Duurzaam hout

Wist je dat er per minuut 36 voetbalvelden aan bos verdwijnt? Dit gebeurt vooral in tropische bossen in de Zuid-Amerikaanse Amazone, het Afrikaanse Congobekken en Zuidoost-Azië. Ontbossing zorgt op jaarbasis voor 15% van de wereldwijde CO₂-uitstoot en speelt dus een grote rol in klimaatverandering. Daarnaast is 80% van alle dieren op de wereld afhankelijk van het bos, evenals miljoenen mensen die in het bos leven of werken.

Tuinbranche Nederland was om die reden partner in het convenant 'Bevorderen Duurzaam Bosbeheer'. Samen met de houtsector, meubel- en retailbranche, vakbonden, maatschappelijke organisaties en de overheid zetten we ons in om verantwoord bosbeheer te bevorderen en maatschappelijk verantwoord ondernemen in de gehele houtketen te stimuleren. 

Wat kunnen tuincentra en hun toeleveranciers doen om duurzaam bosbeheer te bevorderen?

1. We dragen allemaal ons steentje bij aan het stimuleren van verantwoord bosbeheer, door te kiezen voor gecertificeerd hout.
2. Het uitvoeren van een Due Diligence onderzoek.

Certificering

Let bij het (in)kopen van hout op het keurmerk dat garandeert dat het hout afkomstig is uit verantwoord beheerde bossen. Een onafhankelijke partij (certificeerder) controleert hierbij aan de hand van vooraf opgestelde eisen en criteria of aan de voorwaarden van het betreffende certificeringsysteem wordt voldaan.

Wereldwijd bestaan twee internationale keurmerken die duurzaam bosbeheer aantoonbaar en transparant maken, FSC® en PEFC. De keurmerken hanteren een eigen systematiek en zijn beiden goedgekeurd binnen het duurzaam inkoopbeleid van de overheid. Hout uit verantwoord beheerde bossen is te herkennen aan de logo’s van FSC of PEFC. Dit logo hoeft niet daadwerkelijk op het hout te staan, maar de leverancier moet gecertificeerd zijn en de ‘claim’ dient aangegeven te zijn op de factuur.

Om te kunnen garanderen dat het houtproduct met een keurmerk ook daadwerkelijk afkomstig is uit verantwoord beheerde bossen, wordt de hele reis die het hout van bos tot eindproduct doorloopt gecontroleerd. Dit wordt de ‘Chain of Custody’ (CoC) genoemd.

Als retailer kan je partner worden van een keurmerk als FSC of PEFC en zo blijf je op de hoogte van de ontwikkelingen op dit gebied.

Voor antwoorden op de meest voorkomende vragen over certificering kun je tercht op de website van Bewust met hout.

Due diligence 

Door middel van certificering worden al veel IMVO-aspecten afgedekt, maar niet allemaal. De arbeidsomstandigheden in verwerkende fabrieken worden bijvoorbeeld niet meegenomen in de gangbare certificaten. Bedrijven moeten dus verder onderzoek doen, een due diligence onderzoek. 

Wat is due diligence?

Met IMVO–risicomanagement of due diligence wordt bedoeld dat bedrijven op een systematische manier onderzoek doen naar de mogelijke ongunstige effecten van producten die worden toegebracht aan mens, dier, natuur en milieu. Bij dit onderzoek gaat het niet alleen om een direct verband met een bedrijf, de hele keten die het product aflegt moet worden onderzocht. Daarnaast gaat het niet alleen om feitelijke schade, maar ook op het risico op het ontstaan van schade. Bedrijven die hun (in)directe betrokkenheid bij schade, of het risico daarop, hebben geconstateerd, moeten daartegen maatregelen nemen.

Due diligence gaat dus niet over de risico’s voor het eigen bedrijf, maar over de risico’s voor de belanghebbenden in de keten. Retailers moeten onderzoek doen naar waar het hout dat in producten verwerkt is vandaan komt. Daarbij moet gekeken worden naar de invloed van de kap en de verwerking op mens, dier en milieu. Dat gaat verder dan alleen gecertificeerd hout inkopen.

Meer informatie over het uitvoeren van een due diligence is te vinden op de volgende pagina’s:

• Tijdens het convenant Bewust met Hout is een specifieke handreiking voor het voeren van de due diligence gemaakt voor de retail en toeleveranciers aan de retail.
• Algemene informatie over due diligence kan je vinden bij de SER.             
• Wil je de risico’s van producten inschatten? Kijk dan op de risicochecker van MVO Nederland.

Voorbeelden

Voor een paar concrete acties en tips voor jou als retailer of leverancier, hebben we een aantal voorbeelden verzameld.

Tips en advies

• Bewust met Hout
• Probos
• FSC
• PEFC

Concrete acties

Waar de term ‘duurzaam hout’ tot dertig jaar geleden nog onbekend was, is de bewustwording om gecertificeerd hout te gebruiken de afgelopen jaren snel gegroeid. Steeds meer consumenten kiezen bewust voor gecertificeerd hout met een keurmerk. Maar wat kan en moet de tuinbranche doen om dit verder te bevorderen?

Informatie in tuincentra

• Zijn medewerkers op de hoogte van de verschillende certificeringslabels?
• Weten medewerkers over welke aspecten de verschillende certificaten gaan?
• Kunnen medewerkers consumenten hierover voldoende informeren?

Praxis Tuincentrum is een tuincentrum dat veel heeft gedaan om te laten zien wat zij doen aan het bevorderen van duurzaam bosbeheer.

1. In de winkel staan banners om gecertificeerd hout onder de aandacht te brengen.
2. In folders wordt aandacht gegeven aan gecertificeerd hout.
3. Er worden cursussen gegeven.
4. Op de website van Praxis is duidelijke informatie over duurzaam bosbeheer en certificaten beschikbaar. 

Inkopers tuincentra en leveranciers

• Voer je illegaal gekapt hout de EU in, dan ben jij als invoerder volgens de EU Timber Regulation verantwoordelijk voor de illegale kap. Zorg dus dat je weet dat het hout dat je gebruikt niet illegaal gekapt is. Op de website van Bewust met Hout staat hoe je je inkoop of verkoopproces goed inricht.  
• De retailsector moet ervoor zorgen dat inkopen en verkopen van gecertificeerd hout de norm is. Ga in jouw eigen handelsketen na of het hout dat wordt ingekocht of verkocht voorzien is van een keurmerk. Het bewijs vind je vaak op de inkoopdocumenten of op de inkoopfactuur. Vergeet de claim op de inkoopfactuur niet te controleren op de website van de betreffende certificeringsinstatie.

Vragen die je je verder kunt stellen zijn:

• Wordt er conform het IMVO-convenant een due diligence onderzoek gedaan bij de inkoop van houtproducten?
  • Zo ja, welke prioriteiten zijn er gesteld en wat voor plan is er opgesteld om deze aan te pakken?
• Ga je elke keer met leveranciers het gesprek aan over de risico’s en hoe de leverancier kan garanderen dat deze zijn gecheckt?
• Is er openheid over de herkomst van al het hout? Dit vergroot de geloofwaardigheid van een bedrijf en van de sector in het algemeen.

Hout wordt ook toegepast in verpakkingen, denk bijvoorbeeld aan verpakkingsmateriaal en de pallets die worden gebruikt voor het vervoeren van producten. Zorg ervoor dat alle pallets en papierproducten voorzien zijn van een keurmerk, zoals het Brancheplan Verpakkingen aangeeft.